Khi hội chợ trở thành trường quay bán hàng
Những năm gần đây, sự trỗi dậy của kinh tế số buộc hoạt động xúc tiến thương mại phải thay đổi tư duy tổ chức. Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 đang được tổ chức tại Hà Nội cho thấy được định vị như một “phòng thí nghiệm” thương mại. Doanh nghiệp vừa trưng bày sản phẩm trực tiếp, vừa tích hợp bán hàng trực tuyến qua QR, ví điện tử và đặc biệt là hoạt động livestream thương mại ngay tại sự kiện.
Không khí tại các gian hàng livestream tạo nên cảm giác như đang bước vào một studio mở. KOL, KOC và nhà sáng tạo nội dung xuất hiện liên tục, hỗ trợ doanh nghiệp kết nối với người tiêu dùng cả trong và ngoài hội chợ. Người mua chỉ cần thao tác trên điện thoại là có thể đặt hàng ngay, được giao tận nhà mà không cần phải mang vác cồng kềnh.
Đây là mô hình O2O - viết tắt của cụm từ Online to Offline, một mô hình kinh doanh được chuyển đổi từ offline (cửa hàng truyền thống, điểm bán, gian hàng hay cửa hàng vật lý) đến online (cửa hàng trực tuyến, cửa hàng online, cửa hàng bán qua mạng).
Nhiều doanh nghiệp xem đây là cơ hội để “đo lường tức thời” phản ứng thị trường thông qua các chỉ số trực tuyến. Việc quét mã QR cho phép theo dõi tỷ lệ chuyển đổi từ khách tham quan sang khách hàng online. Livestream giúp mở rộng phạm vi tiếp cận, tạo hiệu ứng đám đông, nhất là với nhóm khách trẻ vốn quen tương tác số.
Nhiều doanh nghiệp kết hợp giữa mô hình hội chợ truyền thống và hội chợ online ngay trong khuôn khổ Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025.
Ông Nguyễn Văn Khôn, Giám đốc Công ty TNHH Dược liệu Tâm Tâm An (TTA Pharma) chia sẻ: “Doanh nghiệp chúng tôi có các sản phẩm dược liệu và thực phẩm bảo vệ sức khỏe nguồn gốc tự nhiên. Trước đây, khi tham gia hội chợ, phần lớn giao dịch chỉ diễn ra tại chỗ. Năm nay, thông qua hỗ trợ từ ban tổ chức, chúng tôi đã thiết lập gian livestream ngay tại sự kiện. Hiệu quả ghi nhận rất rõ. Người dùng xem livestream có thể đặt mua ngay để nhận khuyến mại, còn khách tham quan chỉ cần scan QR, hàng sẽ giao về tận nhà”.
Theo ông Khôn, mô hình này không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận khách hàng mới mà còn thu lại dữ liệu hành vi có giá trị. “Khách trẻ thường quan tâm sản phẩm qua video trải nghiệm. Khách lớn tuổi lại thích nghe tư vấn trực tiếp sau đó mới đặt mua online. Nhờ kết hợp hai phương thức, doanh nghiệp thấu hiểu đa dạng nhu cầu hơn, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay”, ông Khôn phân tích.
Nhận xét về mô hình O2O, chuyên gia kinh tế - PGS. TS Nguyễn Thường Lạng cho rằng, đây là một hướng đi tốt khi tận dụng được lợi thế của cả online và offline.
“Nếu chỉ bán online, việc tổ chức hội chợ sẽ rất lãng phí, vì hội chợ cần diện tích lớn, chi phí điện, chi phí gian hàng. Ngược lại, nếu chỉ bán offline, không thể tiếp cận khách hàng rộng như online. Tôi cho rằng, cho phép người bán khai thác tất cả các kênh sẽ giúp tối đa hóa hoạt động kinh doanh, tối đa hóa lợi ích”, PGS. TS Nguyễn Thường Lạng chỉ rõ.
Hội chợ lần này cũng ghi nhận sự xuất hiện của nhiều startup công nghiệp văn hóa và sản phẩm OCOP có thiết kế mới mẻ. Họ tận dụng livestream để tạo câu chuyện cho sản phẩm, gia tăng giá trị cảm xúc và thúc đẩy đơn hàng theo thời gian thực. Điều này chuyển dịch vai trò của gian hàng từ nơi trưng bày sang “điểm kích hoạt thương hiệu”, có sức lan tỏa vượt ra giới hạn không gian.
Động lực phát triển cho chiến lược quốc gia
Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 đang được nhìn nhận như một “mảnh ghép thực thi” trong lộ trình phát triển thương mại điện tử của Việt Nam. Khi mô hình xúc tiến thương mại truyền thống được làm mới bằng công nghệ số, bài toán nâng cao hiệu quả thương mại và mở rộng thị trường được giải quyết theo cách năng động hơn.
Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 đang được nhìn nhận như một “mảnh ghép thực thi” trong lộ trình phát triển thương mại điện tử.
Quyết định số 2326/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về “Chiến lược phát triển thương mại điện tử quốc gia đến năm 2035, tầm nhìn 2045” đã đặt mục tiêu rõ ràng, thương mại điện tử phải trở thành kênh mua bán chủ đạo, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng vào năm 2035; hướng tới đưa Việt Nam vào nhóm 10 quốc gia hàng đầu thế giới về phát triển thương mại điện tử vào năm 2045.
Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, các chính sách nhấn mạnh 4 trụ cột: Đầu tư hạ tầng số thương mại điện tử; phát triển năng lực doanh nghiệp và người tiêu dùng số; hoàn thiện hành lang pháp lý và xây dựng thương mại điện tử xanh, bền vững. Những gì đang diễn ra tại Hội chợ Mùa Thu phản chiếu trực tiếp các yêu cầu này.
Tích hợp mã QR, thanh toán điện tử và livestream ngay tại gian hàng cho phép doanh nghiệp tối ưu chi phí tiếp thị, kiểm thử sản phẩm và theo dõi phản ứng khách hàng từ dữ liệu thật. Đây chính là bước chuyển dịch từ xúc tiến thương mại truyền thống sang mô hình xúc tiến thương mại số, nơi mọi tương tác đều có thể đo lường và tạo thành tài sản dữ liệu phục vụ chiến lược lâu dài. Hội chợ không kết thúc khi sự kiện đóng cửa mà tiếp tục kéo dài trên môi trường trực tuyến, nuôi dưỡng thị trường bằng các kênh bán hàng bài bản hơn.
Ông Nguyễn Văn Khôn nhìn nhận: “Doanh nghiệp nhỏ và vừa thường gặp rào cản về kinh phí và công nghệ khi chuyển sang thương mại điện tử. Khi hội chợ hỗ trợ nền tảng số và hướng dẫn sử dụng, doanh nghiệp tự tin hơn để thử nghiệm và đo lường hiệu quả theo thời gian thực. Đây chính là cách giúp các mục tiêu của chiến lược được lan tỏa đến cơ sở”.
Ông Nguyễn Văn Khôn, Giám đốc Công ty TNHH Dược liệu Tâm Tâm An (TTA Pharma). Ảnh: Tâm An
Theo PGS. TS Nguyễn Thường Lạng, đây cũng là cách để hàng hóa của chúng ta được thể hiện trên cả sàn thương mại điện tử để thế giới biết đến. Đồng thời, người tiêu dùng có thể đến hội chợ để tìm kiếm, so sánh, đối chiếu và bảo đảm hàng hóa đạt chất lượng tốt. Bởi vì bán tại hội chợ và được kiểm soát chặt chẽ dưới sự quản lý của Nhà nước, chắc chắn phải là hàng hóa chất lượng tốt...
“Tôi cho rằng, cách làm mới này hay và tạo ra một không gian tối ưu hóa cả bán hàng online lẫn offline. Đây cũng là xu hướng tốt của thương mại hiện nay. Cuối năm là thời điểm cần bán thật nhiều hàng hóa, giá phải hợp lý và kích cầu mạnh mẽ, nhà sản xuất mới dám đầu tư lớn. Như vậy, chúng ta mới tạo được sự bứt phá trong thị trường bán lẻ”, PGS. TS Nguyễn Thường Lạng phân tích.
Những mô hình mới tại Hội chợ Mùa Thu cũng mở ra dư địa cho xuất khẩu. Hàng hóa có thể được giới thiệu trực tiếp với khách hàng, cùng lúc xuất hiện trên các nền tảng thương mại điện tử. Sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ, hàng nông sản chế biến… được thử nghiệm thị hiếu ngay tại chỗ để chuẩn hóa cho thị trường quốc tế, minh chứng rõ nét cho định hướng đẩy mạnh hội nhập và thương mại số xuyên biên giới được nêu trong chiến lược.
Trong bối cảnh người tiêu dùng chuyển dần sang mua sắm đa kênh, thương mại hiện đại đòi hỏi sự kết hợp chặt chẽ giữa trải nghiệm trực tiếp và giao dịch số. Người trẻ muốn sản phẩm phải được giới thiệu sinh động trên livestream và có các ưu đãi online tức thời. Người lớn tuổi lại muốn được kiểm chứng tận tay trước khi đặt mua online để đảm bảo hậu mãi. Khi hội chợ không chỉ dừng ở việc trưng bày mà còn hỗ trợ cả hai nhu cầu này, doanh nghiệp được tiếp cận thị trường ở mức tối ưu hơn.
Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 như một “điểm kích hoạt” quan trọng của chuyển đổi số trong thương mại. Các mô hình thử nghiệm tại sự kiện giúp chính quyền đánh giá hiệu quả thực tế của những chính sách hỗ trợ thương mại điện tử, đồng thời giúp doanh nghiệp nắm bắt xu thế kinh doanh mới.
Hội chợ Mùa Thu đang trở thành hình mẫu cho các địa phương và ngành hàng về cách thức thúc đẩy thương mại hiện đại. Khi mô hình “trải nghiệm tại chỗ - giao dịch mọi nơi” được nhân rộng, thị trường bán lẻ sẽ tiến gần hơn tới mục tiêu thương mại điện tử chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế Việt Nam vào năm 2035. Đồng thời, con đường đưa Việt Nam vào nhóm quốc gia dẫn đầu thế giới về thương mại điện tử vào năm 2045 sẽ trở nên thực chất hơn, không chỉ nằm trên văn bản chính sách.
